Austria

Osterreichischer Aeroklub
Prinz-Eugen-Strasse 12
A-1040 Wien
Telefon: 0222 / 65 11 28

Bach - startowiska na Jochelspitze

Położenie: 47^o17' N i 10^o25' E - Joechelspitze
Deniwelacja: 750-820 m
Wyciąg krzesełkowy, koło górnej stacji wyciągu knajpa i cztery startowiska na wszystkie kierunki wiatru od NE do SSW (przy słabych wiatrach z innych kierunków lokalnie dobre warunki do lotów i do startów. W dolinie duże i bezpieczne lądowisko na W od miejscowości Bach. Sklep ze sprzętem paralotniowym bogato wyposażony w miejscowości Bach. Niedaleko w miejscowości Elbingenalp doskonała i superbezpieczna górka treningowa możliwa do użycia po zameldowaniu się w szkole w Bachu (razem ze sklepem).
Telefon: 05634 / 64 98
Komórka: 0664 / 338 21 29
Fax: 05634 / 64 98
W okolicy pole namiotowe (5 km od lądowiska), cena noclegu w pensjonacie ze śniadaniem 200 - 300 szylingów (w zależności od położenia łazienki). Przy większych (6-8) grupach tańszy jest wynajem mieszkania z kuchnią - 500 szylingów noc bez śniadania - gotować trzeba samemu, ale jest do dyspozycji kuchnia i naczynia oraz zastawa - wtedy osobo-noc wychodzi poniżej 65 szylingów (bez śniadania), czyli poniżej 10 DM, czyli poniżej 19 złotych. Oczywiście w należącej do tego kuchni świetnie można gotować przywiezione ze sobą produkty żywnościowe. W sklepie można nabyć za 500 szylingów roczną kartę członkowską, która zwalnia od opłaty startowej, daje zniżkę na wyciągu oraz daje 10% zniżki przy zakupie sprzętu w sklepie, prawo bezpłatnego przełożenia zapasu i szereg innych dodatkowych korzyści (bardzo celowe jeśli chce się cokolwiek kupować w sklepie oraz jeżeli w ciągu roku przyjedzie się parę razy). Po trzech latach ciągłego wykupywania karty dostaje się roczną kartę za darmo. Dojazd autem drogą 198 z Reute łatwy zarówno zimą jak i latem - kierunek na Warth.

Bach - lądowisko oraz układ pasów na nim

Bach - podejścia do lądowania przy wietrze zachodnim (po lewej) i wschodnim (po prawej)

Położenie: 47^o25' N i 9^o54' E
Deniwelacja: 900 m
Miejscowość wczasowa, kolejka gondolowa na górę o nazwie Niedere - na kierunku NW wzdłuż rampy dla lotniarzy. Lądowisko pomiędzy miejscowością, a dolną stacją kolejki, spore, z dobrze widocznym rękawem. Miejscowy latacz - Hans Ritter jest miły i dostępny pod telefonem: 0043 5512 / 21 55 13 z Polski lub 05512 / 21 55 13 z Austrii. W miejscowości sporo możliwości wynajmu pokoju ze śniadaniem (200-350 szylingów dziennie w zależności od standardu) oraz mieszkań wczasowych dla 5-8 osób bez wyżywienia, ale z w pełni wyposażoną kuchnią (600-1200 szylingów dziennie od mieszkania - nieważne, ile osób).

Położenie: 47^o20' N i 10^o02' E
Deniwelacja: 1149 m
Miejscowość wczasowa, wyciąg krzesełkowy na górę Diedamskopf. Start na W z trawy. Lądowisko pomiędzy szosą B-200, a wyciągiem na dole. W zimie bez problemów, a latem trzeba uzyskać najpierw zgodę właściciela łąki - miejscowi chłopi walczą o całość swego siana i są bardzo nieprzejednani. Jak dostaną na piwo to im trochę przechodzi, ale tych, co tam w lecie usiedli bez pytania, bardzo prześladują. Kontakt telefoniczny do dolnej stacji wyciągu: 05515 / 23 55 z Austrii. Również na dolnej stacji wyciągu można się dowiedzieć z kim gadać o lądowaniu.

Zachodnie zbocza masywu Rofan uchodzą za znakomity teren do wieczornych lotów żaglowych. Jednak Dalfaz-Alm i jezioro Achensee są wśród paralotniarzy znane z organizowanego tutaj od lat przez Karla Slezaka (zob. http://www.montana-flugsport.com) treningu bezpieczeństwa. Jest to chyba jeden z najstarszych (o ile nie najstarszy) i najpopularniejszy trening bezpieczeństwa w niemieckojęzycznych krajach alpejskich. Okolica Achensee jest bardzo malownicza. Oprócz paralotniarstwa i lotniarstwa nadaje się również znakomicie do uprawiania turystyki pieszej i górskiej rowerowej, a jezioro umożliwia uprawianie windsurfingu.

Dojazd

Od Monachium autostradą w kierunku Salzburga ok. 32 km; zjazd Holzkirchen i dalej drogą nr 318 w kierunku Gmund (siedziba DHV), a następnie drogą nr 307 w kierunku Bad Wiessee, Kreuth i Achenpass. Dalej po stronie austriackiej drogą nr 181 przez Achenkirch do Maurach. Odległość od Monachium ok. 115 km (patrz mapka).

Miejsca startu

Miejsce startu Dafalz-Alm. Widoczna miejscowość w dolinie to Maurach. Jezioro (ze startu niewidoczne) jest położone za grzbietem na prawo.

Start Dafalz-Alm. Widoczna stromizna.

1. Dalfaz-Alm
Wysokość npm: ok. 1730
Kierunek startu: W, SW
Wymiary: ok. 50 x 150 m; miejsce na 15 do 20 skrzydeł
Charakterystyka: stroma, miejscami kamienista łąka, lądowiska niewidoczne ze startu
Trudność: ze względu na stromiznę średni
Rękaw: jest
Niebezpieczeństwa: w zimie zagrożenie lawinowe, przy najmniejszych oznakach wiatru halnego nie startować!
Lot: dobre warunki termiczne w godzinach popołudniowych, możliwe loty żaglowe i termiczne
Dojazd: kolejka linowa z Maurach (Rofanseilbahn), od górnej stacji kolejki ok. 20 min na piechotę za drogowskazami w kierunku Dalfaz-Alm. Start 50 m powyżej ścieżki 200 m przed Dalfaz-Alm.

2. Erfurter Httte
Wyłącznie dla lotni! Położony koło górnej stacji kolejki linowej.

Lądowiska

1. Maurach
Wysokość npm: ok. 995 m
Wymiary: duża łąka
Trudność: łatwe

Lądowisko Buchau. Tylko dla treningu bezpieczeństwa!

Rękaw: jest
Niebezpieczeństwa: możliwy silny wiatr dolinowy
Położenie: na zachód od linii kolejowej. Ok. 15 minut pieszo od dolnej stacji kolejki linowej.

2. Buchau
Koło kąpieliska nad jeziorem. Lądowisko tylko dla treningu bezpieczeństwa!

Zakwaterowanie

Liczne hotele i pensjonaty w Maurach i Buchau. Camping nad jeziorem koło lądowiska w Buchau.

Położenie i dojazd do Greifenburga

Startowiska (S) i oficjalne lądowisko (L)

Emberger Alm to górskie hale położone poniżej szczytu Nassfeld Riegel (2238), na północnym zboczu doliny rzeki Drau, między miasteczkami Lienz na zachodzie i Spittal na wschodzie w austriackim landzie Kaernten (Oberkaernten). Bazowa miejscowość w dolinie Drau to Greifenburg. Jest to jeden z najbardziej znanych terenów lotniarskich i paralotniowych Austrii. Swoją popularność zawdzięcza położeniu (praktycznie już południowa strona Alp), znakomitym warunkom termicznym (osiągnięcie 4000 m n.p.m. nie jest tu rzadkością) i możliwościom przelotowym. Z tych powodów rozgrywa się tu też wiele zawodów lotniarskich i paralotniowych.

Dojazd

Od Salzburga autostradą nr 10 w kierunku Villach, Klangenfurt do Spittal. Zjazd na drogę nr 100 w kierunku Lienz, aż do Greifenburga (mapka).

Uwaga: autostrady w Austrii są płatne. Plakietka na 10 dni kosztuje ok. 70 ATS. Przejazd tunelem Tauerntunnel - 140 ATS.

Od Wiednia przez Graz, Klagenfurt, Villach do Spittal i dalej jak wyżej.

Idealne startowisko zachodnie

Widok na startowiska z góry. Można też startować z terenów położonych powyżej górnej krawędzi zdjęcia. Po lewej z widocznymi lotniami - startowisko zachodnie

Startowiska

• Wysokość npm: 1700 do 1900 m
• Kierunek startu: O, S, W z praktycznie wszystkimi odchyłkami pośrednimi.
• Charakterystyka: duże, trawiaste zbocza.
• Trudność: łatwy
• Rękaw: są chorągiewki
• Niebezpieczeństwa: liny i słupy wyciągów narciarskich
• Lot: żagiel i termika, możliwości przelotowe na wschód, zachód i północ.
• Dojazd: Samochodem, ale znacznie atrakcyjniejsze jest korzystanie z "shuttle busa" odjeżdżającego z campingu "Fliegercamp". Informacja tamże. Cena jednego wyjazdu paralotniarza lub turysty 70 ATS. Transport sprzętu - gratis. Bus przyjeżdża na telefon. Na Emberger Alm jedzie już dla 3 osób. Zależnie od wariantu startowiska - pieszo 0 do 20 minut.
• Opłata startowa: 50 ATS/dzień do uiszczenia w recepcji campingu.
• Uwaga: przed wyjazdem na górę zapoznać się ze strefami ochrony przyrody oraz zasadami podejścia do lądowania na tablicy informacyjnej umieszczonej na oficjalnym lądowisku.

Widok na lądowisko, camping i kąpielisko z powietrza. Lądowisko to trapezowata łąka bezpośrednio przy campingu. Rękaw jest koło mniejszej z widocznych stodółek, na prawej krawędzi lądowiska. Prostokątny, zielono-żółty pas na dole zdjęcia, na lewo od butów, to wspomniana kukurydza

Lądowisko z pozycji piechura. Po prawej fragment campingu. Emberger Alm leży po drugiej stronie widocznego zalesionego szczytu

Lądowiska

1. Greifenburg - Fliegercamp (Camping am See)
   • Wysokość npm: ok. 610 m
   • Wymiary: duże, nadające się też dla lotni.
   • Trudność: łatwe.
   • Rękaw: jest.
   • Niebezpieczeństwa: dla tych, którzy opanowali technikę lądowania na lotni czy paralotni - nie ma. Dla mających z tym trudności - możliwe lądowanie w kukurydzy. Możliwy silny wiatr dolinowy.
   • Położenie: Bardzo dobrze widoczne z powietrza, jednak nie bezpośrednio ze startowiska. Leży na wschód (na lewo) od startowisk.
2. Dolina Drau
   • Bardzo wiele miejsc w dolinie Drau nadaje się do awaryjnego lądowania, gdy podczas przelotu nie osiągnie się oficjalnego lądowiska. Unikać pól uprawnych i uwaga na przewody elektryczne w dolinie.

Zakwaterowanie

Wspomniany już camping "am See" - Fliegercamp - miejsce spotkania wszystkiego co lata. Caravaning, pole namiotowe, pokoje do wynajęcia, restauracja, kąpielisko, sterylnie czyste sanitariaty i umiarkowane ceny (np. 2 osoby + bus mieszkalny - ok. 210 ATS/dobę). Dojazd oznakowany.

Położenie: 46^o59' N i 10^o12' E
Deniwelacja: 900 lub 1050 m
Wjazd na startowiska jest organizowany na miejscu z pensjonatu "Silberthaler" - jest tu auto, które ma pozwolenie wjeżdżania na górę - kosztowało w 1994 roku 35 szylingów wraz z dobrymi uwagami o okolicy i jej miejscach noszeń i żagla, kierunki startu od N do NE i od S do W, deniwelacja w jedną stronę 900 m, w drugą 1050 m. Kontakt do tego pensjonatu: Elmar Ganahl tel. 05443 / 256 lub 459

Gasteiner Tal to nazwa doliny górskiej, w której leży miejscowość Dorfgastein. Jest to ok. 80 km na południe od Salzburga (środkowa Austria).

Opis terenu: Dorfgastein to pierwsza większa miejscowość w dolinie Gasteiner Tal (potem są jeszcze bardziej znane Bad Hof Gastein i Bad Gastein, ale tam się w zasadzie nie lata - nie ma przygotowanych startowisk i lądowisk, choć są warunki). W Dorfgastein na dole, przy dolnej stacji krzesełka, jest parking, a tuż obok lądowisko. Krzesełkiem (Brandsteinbahn) wjeżdża się do połowy góry, a potem na szczyt gondolką i jesteśmy na wysokości ok. 2030 m (Fulseck). Deniwelacja do lądowiska wynosi ok. 1150 m; korzystne kierunki wiatrów to N, NW, NE i E, przeszkody terenowe to słupy i liny licznych wyciągów.

Rodzaje możliwych lotów: Wszystkie.

Ocena trudności terenu: Ze względu na dużą deniwelację i brak widoczności lądowiska z miejsca startu raczej dla osób z pewnym doświadczeniem; uwaga na wiatr dolinowy, w ciągu dnia diametralnie zmieniający kierunek i siłę.

Dojazd: Z Warszawy przez Cieszyn, Czechy, Wiedeń, Salzburg ok. 1035 km.

Zaplecze socjalne: Full service, pensjonaty najtaniej ok. 500-600 szylingów za 4-osobową kwaterę z kuchnią i łazienką.

Ogólna ocena: Bardzo fajne miejsce, zarówno latem (choć nie byłem, ale sobie wyobrażam), jak i zimą. Na przełomie stycznia i lutego załapałem się na ponadgodzinny lot żaglowy w pięknym alpejskim krajobrazie z lotniarzami jako towarzystwem. Bardzo łatwe, duże lądowisko tuż przy stacji wyciągu. Cena karnetu na pół dnia (od 11:45) to 290 ATS w sezonie lub 230 ATS poza sezonem. Poza tym można pojeździć na nartach lub snowboardzie. Na dole jest też bardzo fajne miejsce dla małych dzieci, jeśli to dla kogoś ważne.

UWAGA: Na lądowisku jest tablica miejscowego klubu, gdzie są rozrysowane miejsca do startu, osobne dla lotniarzy, osobne dla paralotniarzy, obszary, nad którymi nie wolno latać (park narodowy) i inne wskazówki oraz telefony - po niemiecku.

Możliwe loty w tandemie z miejscowym.

Telefon do klubu: +43 (644) 400 43 3636

Położenie i dojazd do St. Andra

Gerlitzen (1911) jest szczytem położonym na północnej stronie jeziora Ossiacher See, w południowej Austrii (Kaernten). Miejscowości bazowe to Annenheim i St. Andra niedaleko Villach. Na Gerlitzen prowadzi kolejka linowa i wyciąg krzesełkowy. Cena wjazdu dla paralotniarzy: ok. 100 ATS. Taniej wychodzi jak się kupuje karnety wielokrotne (ok. 65 ATS/wjazd). Różnica poziomów start-lądowanie wynosi ok. 1400 m. Możliwe wszystkie rodzaje lotów z treningiem bezpieczeństwa włącznie.

Wszystkie przytoczone tu dane odnoszą się do stanu z września 2000 r.

Dojazd

Od Salzburga autostradą nr 10 w kierunku Villach, Klangenfurt. Zjazd Villach, St. Andra, Annenheim. Uwaga: autostrady w Austrii są płatne. Plakietka na 10 dni kosztuje ok. 70 ATS. Przejazd tunelem Tauerntunnel - 140 ATS. Od Wiednia przez Graz, Klagenfurt do Villach i dalej jak wyżej.

Idealne startowisko wschodnie

Startowisko południowe

Startowiska

Gerlitzen (1911)

• Wysokość npm: ok. 1900 m
• Kierunek startu: O - S - W z praktycznie wszystkimi odchyłkami.
• Charakterystyka: duże, trawiaste zbocza.
• Trudność: łatwy
• Rękaw: są chorągiewki
• Niebezpieczeństwa: nie ma; uwaga na licznych zwykle modelarzy!
• Lot: żagiel i termika. Przeloty, ze względu na korytarz lądowania lotniska w Klagenfurcie położony na północ od szczytu - ograniczone.
• Dojazd: kolejka gondolowa i wyciąg krzesełkowy. Startowiska praktycznie przy górnej stacji wyciągu.
• Opłata startowa: 50 ATS/dzień do uiszczenia w siedzibie miejscowej szkoły w pobliżu lądowiska.

Dwa lądowiska z góry. Trzecie jest poza prawą krawędzią zdjęcia

I te same dwa z dołu

Lądowiska

Są praktycznie 3 położone na zachodnim końcu jeziora, jedno obok drugiego. Znakomicie widoczne z powietrza.

• Wysokość npm: ok. 500 m
• Wymiary: duże łąki, nadające się też dla lotni.
• Trudność: łatwe.
• Rękaw: jest.
• Niebezpieczeństwa: nie ma. Możliwy silny wiatr dolinowy. Uwaga na wiatr dolinowy z zachodu (często). W przypadku zniesienia na wschód, praktycznie nie ma możliwości lądowania - tylko w wodzie.
• Położenie: Bardzo dobrze widoczne z powietrza, jednak nie bezpośrednio ze startowiska. Leżą na zachód (na prawo) od startowisk.

Zakwaterowanie

Camping na zachodnim końcu jeziora, w pobliżu lądowisk. Jak wszędzie w Austrii - pensjonaty i hotele w Annenheim i St. Andra.

Położenie: 47^o06' N i 9^o56' E
Deniwelacja: 1250 m
Kolejka linowa na górę Hochjoch, start w kierunkach od W do NW, lądowanie oznaczone koło dolnej stacji kolejki - jest niewielkie i trzeba dobrze obliczyć podejście. Kontakt na stację kolejki: 0556 / 721 26

Położenie: 47^o09' N i 10^o17' E
Deniwelacja: 1030 m
Znane zimowisko (drogo). Wjazd na start kolejką linową, start z trawy w kierunku W lub E. Lądowisko za wschodnim krańcem miejscowości Nasserein. Manewr do lądowania musi być przeprowadzany na północ od kolejki. Kolejka nie zabiera lotni - można je donieść na piechotę drogą leśną (potrzeba na to prawie całego dnia). Kontakt do klubu : 0663 / 915 90 89

Położenie: 47^o30' N i 10^o32' E - Neuerkoepfle
Deniwelacja: 750 m
Wyciąg krzesełkowy z przesiadką. Startowisko na SW do NW deniwelacja 750 m i startowisko NW przez N do E - deniwelacja 400m Bardzo dobre warunki termiczne przy każdym właściwie kierunku wiatru. Lądowisko przy dolnej stacji wyciągu - w pobliżu lądowiska niebezpieczna linia wysokiego napięcia, samo lądowisko małe, ale bezpieczne. W pobliżu dużo pensjonatów z niezliczoną liczbą miejsc noclegowych w cenie od 200 do 300 szylingów za osobo-noc ze śniadaniem. Przy większych (6-8) grupach tańszy jest wynajem mieszkania z kuchnią - od 500 szylingów noc bez śniadania - gotować trzeba samemu, ale jest do dyspozycji kuchnia i naczynia oraz zastawa - wtedy osobo-noc wychodzi poniżej 65 szylingów (bez śniadania), czyli poniżej 10 DM czyli poniżej 19 złotych. Oczywiście w należącej do tego kuchni świetnie można gotować przywiezione ze sobą produkty żywnościowe. Telefon na stację wyciągu - 05675 / 62 60. Nie ma w pobliżu szkoły i praktycznie nikt niczego tam raczej nie sprawdza - teren należy do szkoły w Bachu i jeżeli kierunki wiatru nie pozwalają na latanie z Joechelspitzy, leci tam szkolenie. Wtedy może być kontrola licencji i ubezpieczeń. Dojazd z Niemieckiej miejscowości Oberjoh położonej 45 kilometrów od Kempten. Bardzo ładne położenie widokowo oraz dobre również dla narciarzy w zimie - zimą lata się z nartami na nogach.

Ryszard Lutosławski
ryszard@vossnet.de

Dariusz Kołecki
dkolecki@apple.com.pl
(Gasteiner Tal - Dorfgastein)

Zdzisław Stankiewicz
z.stankiewicz@fh-mannheim.de
(Dalfaz-Alm - Achensee, Emberger Alm, Gerlitzen)