Dojazd: Trasa z Wrocławia przez Kłodzko, Brno, Mikulov, Wiedeń, Graz, Maribor, Celje, Ljubljana, Postojna, Ajdovscina, Ozelian, Livesce. Cała trasa ma 900 km. Jadąc przez Czechy mamy 8 km płatnej drogi za Brnem, co kosztuje 800 KC, wiec chyba bardziej opłaca się poszukać objazdu (strata 1 godziny). Mam nadzieję, że Czechom uda się "wynaleźć" winietki na okres krótszy niż rok. W Austrii opłaty za autostrady na 10 dni to ok. 10 DM. W Słowenii płacimy na autostradach za przejechane odcinki co powoduje, że pokonanie całego kraju ze wschodu na zachód kosztuje ok. 12 DM. Jakość dróg jest bardzo dobra, oznakowanie nie pozostawia wątpliwości (czyli nie przypomina słynnego odcinka A4 w okolicy Wrocławia).
Startowisko na Lijaku znajduje się przy dolinie Vipawy w miejscu, gdzie od wschodu zamyka ją Trnowski Gozd. Oficjalne lądowisko znajduje się w miejscowości Livesce (65 m npm) tuż obok głównej drogi do Novej Goricy. Z tego miejsca są dwa warianty dojazdu do startowiska: łagodniejszy - droga przez Nova Gorica-Solkan-Ravnica-Trnovo lub serpentynami Kromberk-Ravnica-Trnovo. Polecam taktykę dojazdu trasa łagodniejszą, a zjazdu serpentynami. Około 1 km przed Trnovem po prawej stronie drogi jest niewielki parking (w zasadzie miejsce na poboczu drogi) z tabliczką informującą o startowisku. Tu zostawiamy samochód i kamienistą ścieżką udajemy się do startowiska, co zajmuje ok. 5-10 min.
Startowisko na Lijaku (581 m npm) jest trawiaste. Jedyny problem może stanowić wapienny tłuczeń o bardzo ostrych krawędziach, jednak przy dokładnym przygotowaniu skrzydła i dobrze opanowanej technice startu nie powinno dojść do ubytków w olinowaniu. Ekspozycja startowiska na SW. Jest tam w sumie dosyć płasko, ale rozbieg kończy się pionowym urwiskiem. Przy silniejszych wiatrach w pewnej odległości od krawędzi tworzy się rotor!
Większość stoków porastają gaje oliwne, a doliny - winnice i łąki. Warunki do latania są sprzyjające przez cały rok ze względu na bliskość morza. Jest kilka wariantów tras przelotowych. Miejscowi piloci regularnie pokonują dystans 30-40 km w kierunku S, a podobno 70-80 km też nie jest czymś nadzwyczajnym. Po wykręceniu 600-800 m nad startowisko przed sobą mamy widok na zatokę koło Triestu a za plecami Alpy Julijskie ze słynnym Triglavem. Widać też inne startowiska na Kobale, Stolu, Kanin. W godzinach popołudniowych bardzo często są dogodne warunki startowe mimo, że główny kierunek wiatru jest inny niż SW. Po starcie w przypadku dominującego wiatru NW trzeba być przygotowanym na turbulencję bo znajdujemy się na zawietrznej góry Staniel i jak najszybciej odlecieć 500 m na S i tam dopiero szukać noszeń.
W przypadku kłopotów z dolotem na oficjalne lądowisko mamy do dyspozycji lotnisko RC. W czasie weekendu jest tam wielu modelarzy i trzeba to uwzględnić. Na lądowisku w Livesce jest Extreme Pub a tam "pifo" i inne owoce:). W rejonie całej Vipawskiej Doliny obowiązuje dla HG i PG ograniczenie pułapu do 2400 m npm z uwagi na duży ruch lotniczy.
Przy wiatrach z S warto odwiedzić Kovk nad Ajdovsciną (880 m npm). Dojazd z Ajdovsciny przez Col, Makobel do małej osady Krog (w Makobel są dwa ostre zakręty; pierwszy w lewo, drugi w prawo i tuż za nimi wąska asfaltowa droga w lewo). W Krog zostawiamy samochód przy końcu drogi i pieszo, ścieżką, po 2-3 min dochodzimy do startowiska.
Startowisko jest trawiaste i jest tam znacznie mniej kamieni, niż na Lijaku. Kierunki od SE do SW. Przy silniejszych wiatrach przy krawędzi powstają rotory! Możliwości latania to głównie termika oraz żagiel. Do dyspozycji oficjalne lądowisko przy autostradzie do Włoch, na prawo od białego kościoła koło autostrady lub na lotnisku w Ajdovscinie. Jeżeli będzie możliwość lądowania na lotnisku, to obowiązuje kilka zasad. Lądowisko dla PG i HG to wyraźnie oznaczony krąg pomiędzy pasem startowym, a pasem RC. Nie wolno podchodzić do lądowania od strony pasa na wysokości mniejszej, niż 300 m, a lądowanie powinno być wcześniej zgłoszone. Na obu lądowiskach bar lub pizzeria.
Inne: W przypadku braku tzw. "warunu" można zobaczyć kilka ciekawych miejsc np. jaskiń lub parków narodowych. Okolice Triestu obfitują w takie atrakcje, a grota Adelsberg w Postojnej, wymyta przez podziemną rzekę Pivkę należy do najpiękniejszych na świecie.
Uwagi: Nie zaśmiecajmy tych pięknych miejsc! Wszędzie na startowiskach i lądowiskach są kosze na śmieci. W kwestii dialogu międzynarodowego to dogadanie się nie stanowi problemu pod warunkiem, że nie mówi się zbyt szybko. Słoweńców można łatwiej zrozumieć, niż Czechów (wiem, bo byli i jedni, i drudzy). Jedzenie jest droższe, niż u nas, ale tańsze, niż we Włoszech. Paliwo jest tańsze. Praktycznie wszystko można kupić za marki (dobry przelicznik to 1 DM = 100 tolarów). Latając w większym gronie trzeba zwracać uwagę na poczynania innych pilotów i kiedy walczymy w parterze przy stoku, stosować "prawo drogi". Oczywiście w okolicy jest wiele innych miejsc do latania.
Tekst: Witold Wojciechowski
wojciech@rab.ict.pwr.wroc.pl
Zdjęcia: Witold Wojciechowski,
Bartek Szmidt